Riskli Gebeliklerin Takibi

Riskli Gebelik Nedir?

Anne ve/veya bebeğin gebelik öncesi, gebelik sırasında veya gebelikten sonrası hayati risk taşıdığı gebeliklere 'riskli gebelik' denir. Riskli gebeliklerde (Perinatoloji) annede, bebekte veya plasentada sorun yaşanabilir. Bu tür gebeliklerin tanı ve tedavisi konusunda riskli gebeliklerle perinatoloji uzmanı ya da diğer adı perinatolog ilgilenir.
Riskli gebelik anne adayındaki risk, gebelikteki risk (plesentada veya bebekteki) risk olarak ayrılır.

Anne Adayından Kaynaklanan Gebelik Riskleri

Anne adayının yaşı ve kilosu gebeliğin riskinin belirlenmesinde önemldiir. 18 yaşından küçük anne adayları ile 35 yaşından büyük anne adaylarında veya gebelerde risk fazladır. 35 yaşından büyük ve kilosu fazla olan kadınlarda gebelikte tansiyon yükselmesi, düşük ihtimali ve gebelik şekeri gibi riskler mevcuttur.

Anne adayının sistematik bir hastalık geçirmesi, enfeksiyon yaşaması ya da ciddi ve ağır bir ameliyat geçirmiş olması da gebelikte risk oluşturabiliyor. Karaciğer hastalıkları, şeker, kalp, tiroid bezi, böbrek hastalıkları, tansiyon ve epilepsi gibi hastalıklar gebelikte risk oluşturur. Gebelikte enfeksiyon yaşanması da hem anne hem de bebek için tehlikelidir.

Bir önceki gebeliğinde düşük yapmış, gebelik zehirlenmesi geçiren, 28 haftanın altında erken doğum yapan, dış gebelik geçiren, önceki gebeliğinde aşırı kilolu bebek/iri bebek doğurmuş, önceki gebeliğinde çok zayıf bebek/prematüre doğurmuş, doğum yaparken çok fazla kanama geçirmiş, myom ameliyatı geçirmiş, rahim yırtılması yaşayan ve rahim şekil bozukluğu nedeni ile ameliyat geçiren anne adayının yeni gebeliğinde riskli gebelik yaşama ihtimali yüksektir.

Gebe kadınların yaşadığı güncel gebelikle ilgili, annelerde risk meydana gelebilir. Bebeğin gelişiminde gerilik olan anne adayları, bebeğin suyu normalden az olan anne adayları, bebeğin suyu normalden fazla olan anne adayları, myomu olan anne adayları, rahim ağzı yetmezliği olan anne adayları, tanısal teste ihtiyacı olan anne adayları, ikiz, üçüz ve dördüz gibi çoğul bebek bekleyen anne adayları, tarama testlerinde risk beliren anne adayları, kanaması olan anne adayları, anne karnında tedavi ihtiyacı olan anne adayları, düşük riski olan anne adayları, hipertansiyonu olan anne adayları, fetusa ait riskleri olan anne adayları da riskli gebelik ihtimali olan annelerdir.

Anne adayı sigara, alkol ve uyuşturucu maddeler kullanıyorsa gebelik yine riskli bir gebelik olur. Anne adayı gebe kalması halinde mutlaka yaşam tarzında değişiklikler yapmalıdır.

Plesentadan Kaynaklanan Gebelik Riskleri

Normal gebeliklerde plesenta rahim duvarına yapışmaz, yüzeyel olarak tutunur. Plesenta tutunduğu yerden erken ayrılınca dekolman plasenta olur. Bu da anne adayının da bebeğin de hayatını tehlikeye sokan bir kanama oluşmasına yol açar. Plesentanın rahim duvarına çok fazla yapışması da plasenta adezyon anomalileri (PAS) olarak belirlenir. Bu durumda plesenta ayrılamadığı için yine ciddi kanamalar meydana gelebilir ve hayati tehlike oluşabilir. Bazı hastalıklarda plasenta beklenilenden büyük, küçük veya şekil bozukluklarıda olabilir, bu durumlarda hem bebek hem de anne açsıından riskli olabilir. Perinatolog tarafından takip edilmelidir. 

Bebekten Kaynaklanan Gebelik Riskleri

Bebeğin gebelik haftasına göre yeterli kiloda olmaması da fazla kiloda olması da doğumda sorun oluşturacağı için riskli gebelik sınıfına girer. Anne karnında bebek amniyon sıvısı içeridinde hareket eder ve tüm organların gelişimini sağlar. Bu amniyon sıvının az seviyede ya da çok seviyede olması da bebek ve anne için risklidir. Bebekte meydana gelen kromozomal hastalık riskleri veya genetik hastalıkları da riskli gebelik sınıfında yer alan gebeliklerdir.

Riskli Gebeliklerde (Perinatoloji ) Yapılması Gerekenler

Anne adayların mutlaka düzenli perinatolog kontrollerinde olmalıdır. Gebelik uzman tarafından takip edilmeli tanı ve tedavisi uygulanmalıdır, doğum süreci planlanmalıdır. Riskli gebeliğin oluşumunu engellemek ya da en aza indirmek isteyen kadınlar gebe kalmadan önce mutlaka muayene olmalıdır. Gebelik öncesi gerekli günlük olarak alınmaması gereken vitaminlerin başlanmalı anne adayının kilosuna göre diyetler verilmelidir. Gebelik öncesi herhangi bir sağlık sorunu varsa gebelik öncesinde tedavinizde birtakım değişiklikler yaşanabilir.

Anne adayının daha önce tekrarlayan düşükler yapmış olması, sebebi bilinsin ve ya bilinmesin mevcut gebeliği de riskli gebelikler sınıfına sokar. Önceki düşüklerin haftası, nasıl olduğu gibi detaylar ve kan testleri ile mevcut gebelik takibi yönlendirilir. Çok erken düşüklerde kromozom anormallikleri , gebeliğin 3 – 6 ayı arasındaki düşüklerde rahim boynu yetmezliği, daha ileri gebelik aylarında görülen doğum öncesi bebek (fetüs) ölümü durumlarında ise annenin veya bebeğin hastalıkları araştırılır.